Қдўаҳи урафоу зубдаи фузалои замон худ бӯдау муддати мадидии саёҳати фармӯда . Ба сабаби тўтн дар Исфаҳон аз аҳли он шаҳри машҳур шуда . Аммо Мароға Эйаст . Дар улӯми зоҳирӣу ботинӣу камолоти сӯрии вмънўии муфаххар давронасту зуҳӯраш дар аҳди давлати арғўн хонаст . Дасти талаби гиребони дилашро ба ҷониби аҳли ҳоли кшидўи шароби маърифат аз дасти шайхи Абуҳомиди аўҳди аддӣн кирмонӣ чашид . Лиҳозои тахаллуси худро Авҳадии қарордоду забон ба изҳори ҳақоиқи кушод . Маснавии ҷоми ҷам аз ӯст . ВФотш дар санаи 738 дар Исфаҳон буд . Аз мунтахаботи маснавӣу девон ӯ навишта мешавад мнмснўии ҷоми ҷам :
Хештанро наме шиносии қадар
Варна баси муҳташам касе эй садр
Ҳам халафи ном ва ҳам Халифаи насаб
На ба бозӣ шудӣ Халифаи рсб
Зоти ҳақро мҳинаҳи исмии ту
Ганҷи тақдисро тилисмии ту
Ба бадани дарҷи исм зот шудӣ
Ба қувои мазҳар сифот шудӣ
Сари мӯии турои ду кун баҳост
Зонка ҳастӣ ду кун бе каму кост
Қолабати қуббаи исти аллоҳӣ
Лек аз ҳубае на огоҳӣ
На фалак дар дил ту дорад кунҷ
Бо кавокиб валек дар як кунҷ
Гар замонӣ ба трктози ое
Биравӣ то ба аршу бози ое
Лӣси фии ҷбтии ту доне гуфт
Воноолҳқи ту метуоне гуфт
Гоҳи абдӣу гоҳи маъбудӣ
Чаҳ аҷаб чун ғуломи Маҳмӯдӣ
Пеши азингар ду ҳарф бархонӣ
Трсмти брҷҳӣ ки субҳонӣ
٭٭٭
Бодаи нӯшидагони ҷоми аласт
Нашуданд аз шароби дунёи маст
Завқи покон ба хам ва мастӣ нест
Ҷои некон ба кибр ва ҳастӣ нест
Бути парастии з май парастӣ ба
Мурдани оқилони зи мастӣ ба
Чанд гӯйӣ ки бодаи ғами бабрад
Дайн ва дунё бибин ки ҳам бабрад
Беҳтар аз ғами кадоми ёр буд
Ки шабу рӯзи барқарор буд
Ҳаркиро ишқ ӯ хароб кунад
Фориғ аз банг ва аз шароб кунад
Дил сиёҳӣ диҳанду рухи зардӣ
Бҳли ин сурху сабз агар мардӣ
Авҳадии шаст сол сахтӣ дид
То шабӣ рӯй нек бахтӣ дид
Сари гуфтори мо маҷозӣ нест
Боз кун дида кин ба бозӣ нест
Солҳо чун фалак ба сргштм
То фалаки вори дидаи вари гаштам
Аз бурун дар миёни бози орм
Вази дарун хилватӣаст бо ёрам
Кас надонад ҷамоли селоати ман
Раҳ надорад касе ба хилвати ман
Ман қасоидаи раҳмаи аллоҳи алайҳ
Ту номаи худоӣ ва он номаи сар ба меҳр
Бурдор меҳр нома бибин то дарави чҳост
Зини офариниши ончии ту хоҳии зи ҷузъу кул
Дар нафаси худ биҷавӣ ки ҷом ҷаҳон намост
Ин ҷомро ҷилои даҳ ва худро дарав бибин
Сиррӣ азим гуфтам агар хоҷа дар сарост
Нафасасту ҳикмат онкӣ намирад ба вақти марг
Венаи олат дигар ҳама дар маъраз фаност
Дунёу дайни ду пила мизон қудратаст
Ин пила чун ба хок шуд он пила бар ҳавост
Сӯфӣ шудӣ садоқату сидқу сифоти кӯ
Софӣ шудӣ кудурати ҳақад ва ҳасад чарост
Даст кулемро яду Байзо ниҳода анд
Кӯи шаста буд дасти зи чизе ки мосўост
Гуфтӣ ки орифами зи куҷои донеи ин сухан
Ориф касе буд ки бидонад ки аз куҷост
٭٭٭
Дили нигаҳдор ки бар шоҳид дунё нанаҳй
Кин на ёрӣаст ки ӯро ғам ёрӣ бошад
Ту ки имрӯз чу каждуми ҳамаро неши занӣ
Мӯниси қабри ту шак нест ки Марӣ бошад
Он чунон зӣ ки чу тӯфони аҷал мавҷ занад
Гирд бар гирди ту аз хайр ҳисорӣ бошад
Чу рӯй бар сар хокӣ бингар ки дарав
Чун ту дар ҳар қадамии хуфта ҳазорӣ бошад
Хоксорони ҷаҳонро ба ҳақорати мангар
Ту чаҳ доне ки дар он гирд саворӣ бошад
Он бурун ояд аз ин оташи сӯзони фардо
Ки зарашро ҳам аз имрӯз айёрӣ бошад
Кишти нокарда чаро донаи тамаъ май дорӣ
Об нодода заминро чаҳ баҳорӣ бошад
Агар он ганҷи гарон май талабии ранҷӣ бар
Гул мапиндор ки безаҳмат хорӣ бошад
٭٭٭
Сари пайванд мо надорад ёр
Чун тавон шуд зи васли бархӯрдор
Ҳамдамӣ нест то бигӯям роз
Хилватӣ нест то бгрими зор
Дар хурӯшами зсити он маъшӯқ
Дар самоъами зи савти он мзмор
Мутрибами пардаҳо ҳаме созад
Ки дар он парда нест касро ёр
Ҳама мисатон даромаданд ба ҳуш
Масти мо худ намешавад ҳушёр
Чист ин нолау фиғон дар шаҳр
Чист ин шӯру фитна дар бозор
Ту гумоне ки мерасад маъшӯқ
ӯ нишоне ки меравад дилдор
Ҳама дар ҷустуҷӯӣ ва ӯ ғофил
Ҳама дар гуфтугӯ ва ӯ безор
Ҳамаи пӯяндагон ин роҳанд
Ҳамаи ҷуиндагони он дидор
Нор дар зан ба хирмани ташвиш
Бор бар на зи мкмни инкор
Сиккаи шоҳу нақши сикка яке аст
Адад аз дарҳамаст ва аз динор
Обу ойӣнаи пеши гир ва бибин
Ки яке чун ду мешавад ба шумор
То бадоне ки нест ҷузи як нур
Ваон дигар соя дару девор
Ҳамаи олами нишон сӯрат ӯст
Бор ҷӯйед ё аўлўолобсор
Рафта шуд боғ ва хуфта шуд фитна
Суфта шуд дар ва гуфта шуд асрор
٭٭٭
Аз ман нишони дил талабиданади бедилон
Ман низ бедилам чаҳ навозам навой дил
Рамзӣ бигӯямат зи дил ар бишинавӣ ба ҷон
Бигузар зи ҷон ки зуд бибинӣ лақои дил
Дили арш мутлақаст ва бирав устувои ҳақ
Зини ҷо дуруст кун ба қиёси устувои дил
Бар курсии вуҷӯд чу лавҳӣаст дили зи нур
Бар ваии навиштаи сари худои худои дил
Гар дил ба мазҳаби ту ҷузи ин гӯшт пора нест
Қассоби ҷӯ ки ба з ту донад баҳоии дил
Кайхусрави он касеаст ки ҳол ҷаҳон бидид
Аз нури ҷоми равшан гетӣ намой дил
Чун офтоб ишқ барояд ту бенгарӣ
Ҷонҳо чу зарраи рақси кунон дар ҳавои дил
Сарпӯши ҷисмгар зи сар ҷон барафканӣ
Файзи азал нузул кунад дар фазои дил
Гар дар фаноӣ хеш бакӯшӣ ба қадари вусъ
Ман аҳд мекунам ба хлўди бақои дил
ғазалиёт
эй сӯфӣ аз ту мункири ишқӣ ба зуҳд кӯш
Моро зи ишқ тавба нафармӯда пери мо
٭٭٭
Сӯрати бут кофарӣ бошад парастидан вале
Бути параст ар маънии бути боздонд восил аст
٭٭٭
Дар пардае ва бар ҳамаи каси парда май дарӣ
Бо ҳар касе ва бо ту касеро висол нест
٭٭٭
Тан дар намоз ва рӯй ба миҳробҳо чаҳ суд
Чун рӯй дил ба қиблау дил дар намоз нест
٭٭٭
Буии он дӯд ки имсол ба ҳамсоя расед
зи оташӣ буд ки дар хирмани ман пор гирифт
٭٭٭
Ҳар каси алоҷи дард дилӣ мекунанд ва мо
Дами дркшидаҳ то ?илам ӯ чаҳ ме кунад
Камтари зи мӯру мори шиноси он гуруҳ ро
Каз баҳри мӯру мори тан хеш парваранд
Гурги аҷали якояк аз ин гила май барад
Венаи гиларо нигар ки чаҳ осӯда май чаранд
٭٭٭
Олами зи моҷарои дили риши мо пар аст
Бо ҳеҷ кас нагуфта ман ин моҷаро ҳануз
٭٭٭
Дар дасти мо чу нест Аннани иродатӣ
Бгзоштим то карам ӯ чаҳ ме кунад
٭٭٭
Вақте алоҷи мардум бемор кардамӣ
Акнӯн чунон шудам ки надонам давои хеш
٭٭٭
Моҷарои ишқро рӯзӣ бигӯям пеши халқ
Врнгўими ошиқӣ худ мекунад изҳори хеш
эй ки азмни кори худ рочораҳ май ҷустӣ ки чист
Ин магӯ азмн ки ман худ оҷизам дар кори хеш
٭٭٭
На ба андозаи худ ёр гузидӣ эй дил
То раседӣ ба балое ки раседӣ эй дил
٭٭٭
Дар ҳарчӣ бингарам ту бадӣдор бӯда Эй
эй нонамӯда рухи ту чаҳ бисёр бӯда Эй
Чун аввал аз ту хост ки ушшоқро бхўост
Охир чаҳ шуд ки аз ҳама безор бӯда Эй
٭٭٭
Дар каъбагар з дӯст набӯдӣ нишона Эй
Ҳоҷӣ кӣ илтифот намӯдӣ ба хона Эй
Гар ростӣаст ҳарчӣ талаб мекунӣ туе
Венаи роҳ давр нест ба ғайр аз баҳона Эй
٭٭٭
Вари худ туро ба чашми яқини дидаи ошиқон
ВоФтодаҳ аз яқини худ андари гумони ҳама
Аз бас ки пар шудам зи сифоти камоли ту
Наздик шуд ки пар шавад аз ман ҷаҳони ҳама
қитъа
Фарзанди бандаи исти худоё ғамаш махӯр
Ту кистӣ ки ба зи худои бандаи парварӣ
Гар мқбласт , ганҷи саодат барои ӯст
Вар мудаббираст , ранҷи зиёдат чаҳ май барӣ
٭٭٭
Аз тести фитода дар хилоиқи ҳамаи шӯр
Дар пеши ту дарвешу тавонгари ҳамаи ъўр
эй бо ҳама дар ҳадису гӯши ҳамаи кар
Вай бо ҳама дар ҳузуру чашми ҳамаи кӯр
рубоӣ
Чун дӯстӣ рӯй ту варзам ба ниёз
Магузор ба дасти душмани дунами боз
Гар сӯхтанӣаст ҷони ман ҳам ту бисӯз
Вар сохтанӣаст кори ман ҳам ту бисоз
٭٭٭
эй омадаи гирёни туу хандони ҳамаи кас
Ваз омадан ту гашта шодони ҳамаи кас
Имрӯз чунон бизӣ ки фардо чу рӯй
Хандони ту бурун рӯйу гирёни ҳамаи кас
٭٭٭
эй лофи занонро ҳамаи бӯеи зи ту на
Ҳосил ба ҷуз аз гуфт ва магӯе зи ту на
Дар ҳар мӯеи нишона Эй ҳаст аз ту
Ваон гоҳи нишон ба ҳеҷ рӯеи зи туна