Абуҳомиди аўҳдолдин аз муқтадоёни ин тайифа бӯда . Суҳбати шайхи мҳии аддӣни арабиро дарёфтау шайхи мазкӯр дар музиъӣ аз китоби футуҳоти ?маккейа дар водии зикр ӯ шитофта . Шамси аддӣни табризӣ дар димишқ бо ӯ мулоқот кард . Аз ӯ пурсед ки дар чаҳ ҳоле ? ӯ ба шамси аддӣн посух дод ки моҳро дар ташти об май байнам . Шамс гуфт : магар дар қафои думали дорӣ ки дар осмонаш наме бинӣ . Ба мавлонои ҷалоли аддӣн мавлавӣ гуфтанд ки Авҳадии шоҳиди боз буд . Аммо покбозӣ менамӯд . Гуфт : кош кардӣ ва аз он гузаштӣ . Чун ба Бағдод рафт Халифаи зодаи майл ба дидан ӯ кард . Гуфтанд ки аҳвол ӯ инаст ки дар ғалабаи ҳол , сина бар синаи аҳл ҷамол мегузорад . Гуфт агар чунинаст ӯ кофар ва мбтдъаст . Ман май рӯм ва ӯро ба қатл май расонам . Чун ба маҷлис даромад . Шайх бар хотираш мушарраф шуд . Ин рубоиро гуфт . Халифаи зода ба қадами иродат пеш омад . Рубоӣ инаст :
Саҳласт маро бар сари ханҷар бӯдан
Дар пои муроди дӯст бесар бӯдан
Ту омадае ки кофариро бикашӣ
Ғозӣ чу туе равост кофар бӯдан
Ғараз , ваии мурӣди шайхи рукни аддӣн сҷосӣ бӯдау Авҳадии Мароғаеу фахри аддӣни ироқии ҳамадонӣ дар чиллаи хона ӯ осӯда . Маснавии мисбоҳи алорўоҳ аз ӯст . ВФотш дар санаи 536 ин чанд байт аз маснавӣу ашъор ӯ интихобу тбрко дар ин сафина сабт афтод . Мнмснўии мисбоҳи алорўоҳ :
То ҷунбиш даст ҳаст модом
Соя мутаҳаррикаст ноком
Чун сояи з даст ёфт моя
Пас нест худ андари асли соя
Чизе ки вуҷӯд ӯ ба худ нест
Ҳастяш ниҳодан аз хирад нест
Ҳастаст валек ҳаст мутлақ
Наздик ҳаким нест ҷузи ҳақ
Ҳастӣ ки ба ҳақ қавом дорад
ӯ нест валек ном дорад
Брнқш худаст фитнаи наққош
Кас нест дарин миёни ту хуш бош
Худ гуфту ҳақиқати худ ашнид
Он рӯй ки худ намӯд худ дид
Пас боди яқин ки нест валлоҳ
Мавҷӯди ҳақиқии сӯии аллоҳ
рубоиёт
Ҷузи нестӣ ту нест ҳастӣ ба худо
эй ҳушёрон хушаст мастӣ ба худо
Гар зонка бутии баҳақ , парастии рӯзӣ
Ҳқо ки рисии зи бути парастӣ ба худо
٭٭٭
Чашмӣ дорам ҳамаи пар аз сӯрати дӯст
Бодидаи маро хушаст чун дӯст дараваст
Аз дидау дӯсти фарқ кардан на накӯаст
ё ӯст даруни дида ё дида худ ӯст
٭٭٭
Аўҳд дидӣ ки ҳарчӣ дидӣ ҳеҷ аст
Ҳар чиз ки гуфтӣ ва шунидӣ ҳеҷ аст
Сартосари офоқи давидӣ ҳеҷ аст
Ин ҳам ба гӯшае хазидӣ ҳеҷ аст
٭٭٭
Зон менагарм ба чашми сар дар сӯрат
Зеро ки з маънӣаст асар дар сӯрат
Ин олам сӯратаст ва мо дар суварем
Маънӣ натавон дид магар дар сӯрат
٭٭٭
Дар мадрисаҳо ҷавоб гуфторам нест
Дар бткдаҳҳо салиб ва зуннорам нест
Сартосари офоқ ба ҳеҷам нхрнд
ё раб чаҳ матоъам ки харидорам нест
٭٭٭
Асрор ҳақиқат нашавад ҳал ба савол
Не низ ба дар ёфтан ҳишмату мол
То дидау дил хӯн накунӣ панҷаи сол
Ҳаргиз ндиҳанд роҳат аз қол ба ҳол
Дили мағз ҳақиқатаст тан пӯст бибин
Дар кисвати пӯсти сӯрат дӯст бибин
Ҳар чиз ки он нишон ҳастӣ дорад
ё партав рӯй ӯст ё ӯст бибин
٭٭٭
Аўҳд дар дил май зании охири дили кӯ
Умрӣаст ки роҳ май рӯй манзили кӯ
То кӣ гӯйии зи хилвату хилватён
Ҳафтод ва ду чилла доштӣ ҳосили кӯ