Пӯшида намонад ки инсони комилро ба асомӣ мухталифа мехонанду азўҷҳӣу муносибатии мсмӣ ба исмӣ май намоянд . Чун аз олами ҳақоиқу дақоиқи хабар май расонади лиҳозо гоҳе Ҷабраилаш гӯйанд ва чун аз маорифу макорим ба толибон , ризқ бахшаст , Микоилаши номанд ва чун мурӣдонро аз маъоду бозгашт огоҳ мекунад , исрофилаш хонанд ва чун қатъи таъаллуқи нафаси аммора аз шаҳавоти ҷисмонии намояд , ъзроӣилш донанд . Одамаш гӯйанд ки муаллими толибони роҳ ҳудоаст ва Нӯҳаш гӯйанд кҳнҷотдиҳанда аз тӯфон балост . Иброҳӣмаш хонанд чаро ки азнор ҳастӣ гузаштау намруди хешро куштау халили ҳазрат ҳақ гашта . ӯро Мӯсо низ гуфтаанд ки фиръавн ҳастиро ба нили нестӣ ғарқ намӯда ва дар таври қурбати аллоҳ дар муноҷотаст ва низ Хизр ном кардаанд ки оби ҳайвони олами ладуннии хӯрда ва ба ҳаёти ҷовдонии паии барда ва низ Илёси лақаб ниҳодаанд ки ғариқи баҳри залолатро ба соҳили наҷот , далолат май намояд .

Довӯди замон низ мегӯйанд зеро ки ҷолўти нафасро ба қатли расонидау Халифаи аллоҳ шуда . Луқмон низ гӯйанд зеро ки ҳаким илоҳӣаст ва ӯро бар ҳақиқати ашёъ огоҳӣаст . Афлотӯн низ номанд зеро ки табиби нуфус ва дар ташхиси амрози ботинӣ монанди ҷолинусаст . Сулаймони вори забон мурғон донад , исои кирдори мурдаро зинда гирданд . Эмомаш низ гӯйанд зеро ки пешвои муқтадаон тариқатасту аҳли тоъату ибодати ҳақиқии муқаллидон ва пайравон ӯйанд . Ва ҷоми ҷаҳони намоиш низ хонанд чаро ки асрор ҳастӣ дар ӯ пайдо ва камобеш олами куну Фсодбри раъии соибш ҳувайдоасту эксир аъзамаш гӯйанд чаро ки аксирўори вуҷӯдаши камёбу нҳоси қалби аҳли ҳавос аз мсосш зрнобаст . Гӯгирди аҳмараш низ хонанд ки виҷдони вуҷӯдаши мушкилу толибони кимиёии маърифатро аз адами таҳсилаши хӯн дар диласт . Ҳодиаш лақаб кардаанд ки гум гаштагон ФёФӣ бехабарӣу ғифлатро ба шаҳристони доноӣу огоҳӣ ҳидоят мекунад . Меҳдиаш ном ниҳодаанд ки даҷоли ҷаҳлу шаҳватро гардан мезанад . Мавлавӣ :

Ҳосил ки ҳар тайифау қавмӣ ба ваҷҳеу эътибории инсони комилро ба номӣ мехонанд ки мақсӯди эшонро забон донон медонанд . Монанди асомии мазкӯру ғайри он , чун қутби вўлӣу ғўсу хлиФҳхдоу соҳиби замону шайху пешвоу доноу болиғу мукаммалу комилу ойинаи гетии намоу трёқи форуқу одилу ягонаи асру соқии даврону илои ғайри злк .

Ва доноёнро возеҳаст ки таъаддуди асмоء , боиси таъаддуди мсмоӣ воҳид нахоҳад гардид :

Ва низ аҳли сулӯкро ҳар вақте бар вифқи тақозои ҳолу зуҳӯри сифоти камол номӣаст . Чунонкӣ то ба шайхӣ нарасида ва дар талаб онаст , ӯро толиб гӯйанд ва чун ибтидоӣ маърифатаст ва ҳануз дар ҷаҳд ва саъйаст , ӯро солики номндў чун кашишӣ ба матлӯби ҳақиқӣ ба ҳам расонида , ӯро маҷзӯб хонанд ва чун бенишӣ ёфта ӯрои соҳиб сар донанд ва чун ба зикр мштғласт , ӯро зокир шуморанд ва чун тасфия карда ӯро сӯфӣ донанд . Чун ин маънӣ маълум шуд бдонкаҳи ончии акобру аъозими тариқат бар он рафтааст ва дар он қавл иттифоқ доранд инаст ки бояд иҷозаи зикр аз шайхи комил ки силсилаи иҷозааш нафас ба нафас ваед ба яд ба эмом ( с ) мунтаҳӣ шавад , гирифт . Вабаи изн ӯ чунон ки амр май намояд , машғӯл шуд . Ки дар ин тариқаи таъсири зикри ақўӣ ва ба вусӯли матлӯб ақрбаст ва баъзе ба мартабаи таъкӣди куллӣ расонидаанд ва аз хилофи ин қоидаи рӯ гардонидаанд .

Чунонкии шайхи рукни аддӣни ълоءи аддавла саманоне гуфта : ки агар ончӣ аз каромоту хўорқи одот ки аз тамоми авлиёи зоҳир шудаи азмрдӣ зуҳӯр ёбаду силсила ӯ ба яке аз аъиммаи маъсӯмӣни салавоти аллоҳи алайҳими аҷмъин мунтаҳӣ нашавад , эътимодро нишоед ки он амре шайтонӣасту далели эшон бар ҳақяти силсилаи тариқати всдўри он аз амомؑдри кутуби эшон мФсло мстўрасту танқеҳ он кардаанд . Ман ҷумлаи ҳадиси ҳазрати эмоми ҷъФрؑмؤиди ин муддаоаст . Қоли эмоми ҷаъфари алсодқؑони срнои ҳў алҳақ вҳқ алҳақ вҳўи аззоҳиру ботини аззоҳиру ботини алботни вҳўи алсри всри мстсри Муқаннаъи басари вмнҳткаҳи أзлаҳи аллоҳ . Аизои қолони ънднои валлоҳи сарои ман сари аллоҳи вълмои мнълми аллоҳи валлоҳи мо яҳтамилаи малики муқарраби влонбии мрслўломؤмни амтҳни аллоҳи қалбаи ллإимон . Аизои қолони ънднои сарои ллаҳу уламои мнълми аллоҳи أмрнои аллоҳи бтблиғаҳ . Ҷаноби Сайиди санади Сайиди ҳайдари омулӣу басӣ аз муҳаққиқин таҳқиқ фармӯдаанд ки ҳадиси аввалу дуюм дар илм имоматаст ва он аз аӣмҳؑтъдӣ накардау ҳадиси сим ишорааст ба илми сулӯку зикру фикр ва ҳамин илмаст ки асҳоби кбор монанди салмону ҷндб ва дигарон аз содиқон доштаанду Абуязиди бастомӣ аз ҳазрати содқؑўи Кумайли бен зиёди нахаъе аз амиролмؤмнинؑўи иброҳӣми адҳам аз эмоми зини алъобдину шайхи маърӯфи крхӣ аз эмоми ризои алайҳими алтҳиаҳу алсноءи таҳсили ин илм кардаанд ва дигарон аз эшон илои охир ва ин тариқаро силсила , ном кардаанд ва махфӣ нест ки чаҳор силсила ба воситаи чаҳор вале аз чаҳор эмоми чунон ки ишорат шуд , содир шуда ва ҳар як аз ин слосли шуъбаҳо ба ҳам расонида ва ба номи бузургӣ аз авлиё , машҳури омадау силсилаи маърӯфӣ ки мансӯбаст ба эмоми ҳаштуми онро ба сабаби таъаддуди шуъбаҳо ки аз он зоида ,ам алслосл ном кардаанду шуъбае аз он ба номи Сайиди Муҳамади нўрбхши қудси сира , нўрбхшиаҳ , шуъбае ба номи Сайиди неъмати аллоҳи кирмонӣ , неъмати аллоҳӣау шуъбае ба номи хоҷаи Нақшбанд , нқшбндиаҳу шуъбае ба номи хоҷаи муайяни аддӣни чштӣ , чштиаҳу алии ҳозои алқёс . Лиҳозо дар ин тазкира дар зимни ҳол ҳар шайхӣ аз слосли чунон ки дар миёни эшон расмаст ба тариқи ихтисори зикри силсилаи иродати эшон шуда . Вале баъзе девонагони ин силсиларо гусаста ва номуқайяд гардӣда , мегӯйанд ки аз силсилаи ҳеҷ кас ба ҷое нарасад ва алълм ъанд аллоҳ .