Дон ки махлуқи ҷумлаи се шакл анд
Як гиреҳи ҷисм ва як гиреҳ ақл анд
Як гиреҳ аз ду чиз мухталит анд
Ним аз ақл ва ним ҷисми нижанд
Онкӣ ҷисманд маҳз ҳайвон анд
Вонкаҳ ҷисманду ақл инсон анд
Вонкаҳ ақланд ҷумлагӣ малик анд
Ҳамаи тасбеҳи гӯй бар фалак анд
Ҳайвону малики зи нори ҷҳим
Эмин ва фориғанд ҳам зи Наим
Зонк аз эшон ҷуз он наёяд кор
Ҳақ таъолӣ накардашон мухтор
Нест табъи фириштаи ҷузи тоъат
Доим аз тоъаташ буд роҳат
Ҳайвон низ ҷузи зи хобу зи хур
Н т ваанд гирифт кордгар
Чун худоашон барои ин оварад
Кӣ тавонанд кордигр кард
Одамӣ каз ду чиз ҳастӣ ёфт
Тору пуди варои ду навъи ббоФт
Нимаш аз нур ва нимаш аз тин шуд
Нимаш аз куфр ва нимаш аз дайн шуд
Куфр дар ваии зи табъ ҳайвон аст
Дайн дар ӯ чун фиришта пинҳон аст
Ҳар ду доим мухолифанд дар ӯ
Як бсФлш кашад яке бълў
Ҳайвонаш кашад сӯии шаҳавот
Маликаш ҳам кашад сӯии тоъот
Дар низоанду ҷанги рӯзу шубон
Гоҳи ин ғолиб ояду гоҳи он
Чун сифот малик шавад ғолиб
Гузарад аз фириштаи он толиб
Маликаш банда гардаду чокар
Ҳмҳчўни побўнд ӯ чун сар
Ҳама аз вай баранд нуру зё
Зонка ӯ рости малику кору киё
Акси ингар сифоти ҳайвонӣ
Ғолиб ояд бар ӯ зи нодонӣ
Дар ҳақиқат буд кам аз ҳайвон
Баҳр ин гуфт азл дар қуръон
Ки зи ҳайвони ҳазор роҳтҳост
Вончнони каси пар аз бадӣ ва ҷафост
Аз чунон нанг воҷибаст гурез
То туоне зи суҳбаташи парҳез
Зоти зишташи бал аз ҷамод кам аст
Зонка сармояи бало ва ғам аст
Дар набии неашад қсўаҳ аш хонд
Чун ҳадиси чунин касе меронад
Гуфт аз санг об мезояд
Вази чунин нафаси ҷуз бадӣ ноед
Мор хшгӣаст сӯрати ҳайвон
Моҳӣ ӣам фириштаи кайвон
Мор моҳӣаст одамӣ дар ӣам
Ҳар ду васфаши зи ҷанги андари ғам
То кадомин сифат шавад ғолиб
Ту бидон номи хониш эй толиб
Моҳяш хон чу ғолиби он сифат аст
Дониши зот зон нишон сифат аст
Зотро васф мекунад зоҳир
Ки наҷис буд аз асл ё тоҳир
Гашти шайтони зи васфи бдхоср
Зонка аз асл буд ӯ кофар
Вар буд васфи моряши ғолиб
Мор зиштасту нориши ғолиб
Васф нуряш рафт ва норай монад
Нӯш гул рафту неш хорӣ монад
Охири кор ҳар ки он дорад
ӯ бибинад ки зинда ҷон дорад
Ончӣ ҷон аст нест қобили марг
То абад шох ӯст пар бару барг
Ҷони ҳайвон яқин шавад фонӣ
Аз худои зиндаи шӯ ки то Монӣ
Ончунон ҷон ки зиндааст аз тан
Охир аламр хоҳад ӯ мурдан
Ҳастяш чун буд зхўобу зи хур
Шавад ӯ вақти марги зеру зибр
Ҳамчуи нури чароғ кушта шавад
Зонка нураши зи шамъи ҷисм буд
Нур аз худ надорад он маълул
Зон бтиғ фано шавад мақтӯл
Нури хуршед аз он ҳмипоид
Ки чу чашмаи зи худ ҳмизоид
Нур ӯ нест аз Фтилу зи зят
Лоҷарам равшанаст аз ӯ ҳрбит
Ҳеҷ бодӣ варо намиранд
Зонка ӯро касе нагиранд
Рӯҳу ҳ ӣ ӣ зи худ буд зинда
Не аз ин қолаби пароканда
Анбиёро буд чунин арвоҳ
Лоҷарам зиндаанд бе ашбоҳ
Зиндагии ҷумла аз худо доранд
Ҳар замони нави бнў ато доранд
Дар тани ҳамчу хнб дарёанд
Пеши бино чу рӯз пайдо анд
Ҳарчӣ ҳастаст ва нест эшонанд
Бар ҷаҳони нур ва раҳмат афшонанд
Дар дарунҳо равона чун фикранд
Бар забонҳо мудом чун зикранд
Зиндаи зишон чу ҳут дар дарё
Зеру болоу ҷумлаи ашё
Мазҳари нуру илм аллоҳ анд
Аз бадви неки халқ огоҳ анд
Чун фаноанд ва нест ғайри худо
Кӣ ниҳон монад аз худои сарҳо
Донад асрор лек пӯшоанд
Баҳр ҳар зишт мива нафишонд
Ҷилваи хуби ҳам бхўб буд
Зонка ӯ хубро тлўб буд
Хешро пеши зишти созу зи шат
Балки рухро сияҳ кунад зи ангушт
Чун нахоҳад варо шавад маҳзун
Накунад ҳеҷ ҷунбиши мавзун
Не ки барда чу хоҷаро хоҳад
Пеш ӯ қурбат ва лақо хоҳад
Ҳунари хешро намояд беш
То кунад хоҷаро рбўдҳхўиш
Кӣ ҳунарро аз ӯ кунад пинҳон
Бал фазояд бар ӯ ду сад чандон