Малик зода гуфт : шунидам ки баҳрони гӯри рӯзӣ ба шикор берун рафт ва дар сайдгоҳи абрии баромади тиратар аз шаби интизори муштоқон ба висоли ҷамоли дӯсту резонтар аз дида ӣ ашки бори ошиқон бар фироқи маъшӯқ . Оташи барқ дар пунба ӣ саҳоб афтод , дӯди збоби барангехт . Тундбодӣ аз мҳби мҳобти илоҳии баромад , машъала ӣ офтоби Фрўмрд , равзани ҳаворо ба нҳнбн злом бпушонед , ҳуҷра ӣ шаш гӯша ӣ ҷиҳат , торик шуд .
Фолшмси толеъаи фии ҳукми ғорбаҳ
Волрأди фии мстсори алнФъи колтФл
Ҳашами подшоҳ дар он торикӣу тирагии ҳама аз якдигар мутафарриқ шуданд ва ӯ аз зёъи он навоҳӣ ба зиъаҳ Эй афтод . Дар онҷои деҳқонӣ буд аз ағнёءи даҳоқин хара намоҳ ном , бисёр хостау мол аз нотиқу сомиту мрокбу мўошии кأнаҳи амтлأи водӣаи ман соғиаҳи алсбоҳу роғиаҳи алрўоҳ , мтнкрўор ба хона ӣ ӯ фурӯд омад . Бечора мизбон надонист ки меҳмон кист лоҷарами тақдими нзлӣ ки лоиқи нузул подшоҳон бошад , накард ва ба хидматӣ ки шоҳонро воҷиб ояд , қиём нанамуд . Баҳроми гӯри агрч зоҳир накард , аммо тағайюрӣ дар ботинаш падед омад ва хотир бидон беилтифотӣ мултафит гардонид . Шабонгоҳ ки шубон аз дашт дар омад , хара намоҳро хабар дод ки имрӯзи гӯсфандон аз ончи муътод буд , шер камтар доданд . Хара намоҳ духтарӣ дӯшиза дошт бо хуии некӯ ва рӯй покиза , чунонк назофати зарф аз латофати шароб ҳикоят кунад , ҷамоли сӯраташ аз камоли маънӣ хабар медод . ( хара намоҳ ) бо ӯ гуфт ки « мумкинаст ки имрӯзи подшоҳи моро ният бо раият бад гаштаасту ҳасани назар аз мо мунқатиъи гардонида ки дар қатъи мода ӣ шери гӯсфандон таъсир мекунад ,у إзои ҳам алўолии болҷўри алии алръоёи أдхли аллоҳи алнқси фии أмўолҳм ҳатто алзрўъу алррўъ , ба савоби он наздиктар ки аз ӣнҷо давр шавему мақоми гоҳ дигар талабем . » духтар гуфт : « агар чунин хоҳӣ кард , турои алвони шаробу анвоъи таому лазоизи адоами чандон дар хона ҳаст ки чун нақл кунанд , тахфифро баъзе аз он ба ҷой бояд гузошт , пас аввалитар онк дар таъаҳҳуди ин меҳмони чизе аз он сарф кунӣ . » деҳқон иҷобат кард , фармуд то хўончаҳ ӣ хӯрдании бтклФи бсохтнду пеши баҳром гӯр ниҳоданд ва дар ақаби шаробӣ ки пиндоштӣ ки ранги он ба гулгунаи оризи гули рухон бастаанд ва нақулӣ ки гуфтӣ ҳаловати онро ба бӯса ӣ шукри лабон чошнӣ додаанд , тартиб ва чунонк расмаст , ба хизмати баҳром гӯр оварад . Деҳқони пиёлае бозхурд ва яке бадв дод ; бастад ва бо доду ситади рӯзгори бсохт ва гуфт : « лкли коси ҳос , имшаб бо Фрозомд бахт бисозем , то худ бача ( ? чаҳ ) зояд ин шаби обистан ! » чун ду се давр дар гузашт , таъсири шароби ҷлбоби ҳаё аз сари мутриба ӣ табиат дар кашид , наздик шуд ки сари хотири хеши ушшоқи вор аз пардаи беруни афканд .
Мзии бҳомои мзии ман ақли шорбҳо
Ва фии алзҷоҷаҳи боқи итлби албоқӣ
Дар асноءи мноўлоту тзоъиФи он ҳолот , баҳром гӯр гуфт деҳқонро ки « агар канизакии шоҳид рӯй дорӣ ки ба мушоҳидае аз ӯ қонеъ бошему соъатӣ ба мؤонст ӯ худро аз ваҳшати ғурбат боз Раҳонем , аз лутфи ту ғариб набошад . » деҳқон бархест ва ба парда ӣ ҳарам хеш даромад , донист ки духтар ӯ ба вқоиаҳ ӣ сиёнату пероя ӣ хештани дорӣ аз он мтҳлӣ тараст ки агар ӯро бо қомати ин хизмат бинишонад , зӣоне дораду чеҳра ӣ исмат ӯ чашм зада ӣ ҳеҷ всмтӣ гардад .
Ва мқртқи нФсоти саҳари лиҳоза
Аъиини кули мъзму табиб
Ахлоқаи итмъни фӣау сўнаҳ
Иғниаҳи ани мтҳФзу рақиб
Пас духтарро фармуд ки турои соъатии пеши ин меҳмон май бояд нишастану орзӯӣ ӯ ба лқиаҳ эй аз лақои худ нишондан . Духтари фармонро мнқод шуд ва ба наздик шоҳ рафт , чунонк гӯйии хуршед дар айвон ҷамшед омад ё назари баҳром дар ноҳид омад . Шоҳ ба тамошои назарӣ аз он манзари рӯҳонии худро розӣ кард ва ба латоифи мшоФҳаҳ ӣ ӯ аз ранҷи рӯзгори бросўд ва ба тараннуми зер , забон ҳол мегуфт ва месаройед :
Дар дасти манӣ даст наёрам бтўи барад
Дардо ки дар оби ташна май бояд мард
Шоҳро пои дил ба гулии фурушад ки ба бел деҳқон набӯд ва ҳам бидон гули чашма ӣ офтоб майандӯду муҳра ӣ ишқи он Зуҳраи изори пинҳон май бохт , магари гӯша ӣ хотираш бидон илтифот намӯд ки чун ба хонаи рӯм , ин духтарро дар ҳболаҳ ӣ худ орм ва бо падараши лоиқи ин хизмат икром кунам . Бомдод ки мъҷри қиргўни шаб ба шери шуъоъи рӯзи брондўднд , ҳамон шубон аз дашт боз омад ва аз касрати шери гӯсфандон ҳикоятӣ гуфт ки шунавандагонро ангушти ҳайрат дар дандон бимонад . Падар ва духтар гуфтанд : магари ахтари саъди Аннани ъотФти подшоҳи сӯии мо мунъатиф карду қазияи сӯъи алъноиаҳ мунъакис гардонид ва агар на шери гӯсфандон ки дируз аз муҷрии одати мунқатиъ буд , имрӯзи аъодти онрои мӯҷиб чаҳ бошад ? ин мегуфт ва аз он бехабар ки тақдири манбау мағори шер дар хона ӣ ӯ дораду фардо ба кадоми ширбҳои шакарлаб ӯро ба шабистон шоҳ хоҳанд барад .
Лои ибрҳи алдҳри тأтинои ъҷоӣбаҳ
Ман роӣҳи ғайри муътоду мубтакир
Баҳроми гӯр чун ба мустақари давлати худ боз расед , фармуд то ба мукофоти он зиёфати маншури он дия бо чандон азоФт ба ном деҳқон бинвиштанду духтарашро ба икрому иҷлол дар либоси тамкину ҷалоли тазйини баъд аз ақди ковин пеш шоҳ овараданд . Ин афсона аз баҳр он гуфтам то доне ки рӯзгори табаъияти нияти подшоҳи бад-ӣн сифат кунаду подшоҳ ки хуй кам озорӣу некӯкорӣу злоқти забону талоқати пешонӣ бо раият надорад , тафарруқ ба фарқ роҳ ёбаду рамидагии давру наздик лозим ояд ва бибин ки Мустафои слии аллоҳи алайҳу ?ала ( ки ) дар акмали камолот ва бар афзали ҳолот буд , бад-ӣни хитоб чигуна мухотабаст :у луи канти Фзои ғализи алқбби лонФсўои ман ҳўлк ва чун яке бгноҳӣ мавсӯм шавад , ъқўит ом нафармоед ,у лои тззи возраҳи визри ахрӣ , ки онгаҳ охири аламри ҳоли раият ба астиколи анҷомад ва ба истисол куллӣ гароед то ба гуноҳи хонае дияӣ ва ба гуноҳи дияии шаҳрӣ ва ба гуноҳи шаҳрии кишварӣ мؤохд шаванд ва агар шоҳону фармони даҳони пешини барин саёқи рафтандӣ , силки умӯри подшоҳӣ атсоқ напазируфтӣ ва аз мутақаддимон ба мтأхрони ҷаҳон ободон науфтодӣ ва агар подшоҳро бояд ки шароити адл мръӣ бошаду арқони малики маъмур , кордори чунон бадасти орад ки рФқу мадорот бар ахлоқ ӯ ғолиб бошад ва худро мағлуби тамаъу мғмўри ҳўӣ ( ? вай ) нигараданд ва аз авоқибу бозхост ҳамеша бо андеша буд ва бибояд донист ки маликро аз чунин кордон чора нест ки подшоҳи Маслан манзалат сар дорад ва эшон мсобти тану агрчи сари шарифтарин узвӣаст аз аъзо , ҳам муҳтоҷтарин ъзўист ба аъзо , чаҳ дар ҳар ҳолатӣ то аз аъзоъи олии олатӣ даркор наёяд , сарро ҳеҷ ғараз ба ҳусӯли нпиўндд ва то пои рикоб ҳаракат наҷунбанд , сарро бҳичи мақсадӣ рафтан мумкин нагардад ва то дасти ҳам Аннан иродат нашавад , сар ба тановули ҳеҷ мақсӯд натавонад ёзид ; пас ҳамчунонк сарро дар таҳсили ағрози хеши саломату сиҳҳати ҷавориҳ шартаст ва аз мабдаи офариниш ҳар як амалиро мтъин , подшоҳро низ коргузорону гмоштгон бояд ки дурусти ройу рости кор ва савоб андӯзу санои дӯсту пеши байну охрондишу адлпарвару раият навоз бошанд ва ҳар як бар ҷода ӣ инсоф , росихи қадам ва ба нигоҳ дошт ҳади шуғли хеши машғӯлу мақом ҳар як маълуму андозаи маҳдӯд то пой аз гилӣми худ зиёдат накушуду низоми асбоби малики осони даст дарҳам диҳаду подшоҳи Карими аъроқи латифи ахлоқ ки хўлу хадам ӯ на барин гӯна бошанд , бидон асал мсФӣ монад ки аз бими неши занбӯрон дар пиромнш ба нӯши сФў он натавон расед .
Рзобаҳи алшҳди локини ъзи маврида
Ва хдаҳи алўрди локини ҷли мҷноаҳ
Ва подшоҳро ба ҳамаи ҳоли сиблати ршоду сунани эътиёди падарони нигаҳ бояд дошту ҳрк аз он даст боз дорад , бадв он расад ки бидон гурги хунёгар дӯст расед . Малик пурсед : чун буд он ?