Зирак гуфт : рама ки ҳофизаш ман будам , рама солорӣ дошт мкср , боҷиносу нқўди амволи мстзҳр аммо гилаи гӯсфандон ӯ баъдад кам аз ҳазор будӣ то агар натоҷ аз ҳазор зиёдати гаштӣ , бФрўхтӣ ва аз ҳазор нгзронидӣ . Рӯзии шубон азу пурсед ки дигарон мақоми чокарӣ ту надоранду бсрўту астзҳори сад як ту набошанд , гӯсфандон беш аз ду ҳазор дар гила доранду турои ҳаргизи бҳзори нмирсд , мӯҷиб чист ? гуфт : бдонки ҳазор ниҳоят ададаст ва ҳар онч бғоит расад , ночори ниҳояти мстъқб он шавад ва азин ҷиҳатаст ки ман ин гилаи зер ҳазор дораму зибри ҳазор гила дидам ки муҳосибони арзоқ бар таҳтаи қисмати адади он гӯсфандон аз мартабаи алўФи бмӣот ва ъушрот овараду боҳоди расониду ҳаргизи қусӯру ксўри боъдоди гӯсфандони мо дар қонӯн ҳазорӣ нарасед . Ин фасона аз баҳр он гуфтам ки томни ҳорс рама бошам , аз офати хасмони мҳрўси тавонам буд , аммо чун шиори подшоҳиро млобст кунам , дар мноқшти эшон брхўд кушода бошаму Имороти Фтнҳои бузург аз он аморат тавлид кунаду бостхроҷи асалӣ ки аз таваҳҳуми ҳаловати подшоҳӣ ҳосил ояд , занбӯри хонаи ҳасади аздод бшўронидаҳ бошаму таҳрику тҳриши дӯстон бар душманӣ хеш карда , он ба ки гӯй дар майдон бе поёни ниФкнм ва аз сари ғифлату густохии пои дарин тӣаи мзлм бесар ва бен нануҳум .

Ба дрнгр , эй дил , Марви онҷои бихира

Кони раҳ на бпоӣ чу тўӣӣ ёфта бошад

Бар кӣса таррор манеҳ чашм ки ногоҳ

То дарнигарӣ ҷайб ту бшикофта бошад

Зрўӣ гуфт : ростаст ин сухан , лекин рост омад аҳволи ҷузи мусаббиб алосбоб надонад ва ин қоида мтрд несту акси ин қазияро ахўот ва назоир бисёраст , чунонк ҳазор худованди ғоятро дидӣ ки аз болои тараққии бншиб инҳитот омаданд , ҳазор соҳиби бдоитро дидӣ ки аз ҳазизи тсФли бзрўаҳи иртифоъи рафтанд . Табиби хизмат табиат кунад , аммо аз бемории он ба шавад ки дору аз дорухонау азои маразати Фҳў ишФин ёбад ва агар беморро аҷал маҳтум дарёбад , табиби млўм ва мъотб набошад , аъмлўои мошӣтм , Фкли муяссари лмои халқи ?ла . Зиракро аз асғоءи ин фусӯл ки ҳамаи усӯли кордонӣ буд , ҳиммат биҷунбаш амл дар кор омад ва гуфт : зимоми тасарруфи ин муҳим дар кафи кифояти ту ниҳодаму Аннани риёзати ин мураккаби ҷмўҳи бадасти ихтиёр ту додам ва дар тҳрии ҷиҳати савобу татаббуъи қиблаи ҳақи турои эмоми сохтам , чунонк майдонӣу митўонӣ беткосл ва туоне кори пеши гир ки ҳар онч ниҳода тақдираст , ломҳолаҳ дар қолаб тадбир ояд ва бар ихтилофи айём бзҳўр расад .

Ва лӣси амрؤи фии анноси анати силаҳа

Ъшиаҳи илқии алҳодсоти боазл

Зрўӣ гуфт : чун ният бар тисири ин мурод наҳодӣ , бояд ки дар анФози ин азимат мтбрм нашӯйу ърўаҳи сримт мнсрм нигарадонеу тараддуду тблди бахотир роҳ надиҳӣ , қавии дилу собити ройу росихи қадаму нофизи азму бедор ҳзм бошӣ то чеҳраи омол аз ҳуҷби имкони базӯдӣ ҷамол диҳаду саодати ҳусӯли он ани қариби сояи афканду маро бо ту суханӣ чандаст ки имрӯз тавонам гуфт на он рўзкаҳи ҳиأти подшоҳии ту дар либос ҳайбат шаваду қомати давлати қбоءи истиқомати дарушад , чаҳ марои даҳшати ҳазрати чунон фурӯ гирад ки сухани агрч дар масолеҳ малик гӯяму маҳосину мқобҳ он хоҳам ки арзи даҳум ва дар ратқу фатқи умӯри давлату рафъу вазъи мабоонии мамлакати нафаси занаму шароити руҷӯъ дар маҷории корҳо бо ройу рӯяти ту риоят кунам , густох ва бевиқору озарм ҳаргиз натавонаму ҷузи бохтлоси фурсату антҳози вақти гуфтан салоҳ набинам ва муқарараст ки баъзе мардум чун аз пояи нозили бдрҷаҳ рафеъ расанд , хуии эшон бигардаду бондозаҳи гардиши ҳоли тафовутӣ дар муоширату суҳбат бо бегонау ошнои падеди оранд . Фардо ки машшотаи тақдири зулфи туро шона занад ва ту дар ойӣнаи бахти бузургии хеши бинӣу хурдии ман , марои дандони он тамаъ ки ту чун дандонаи шона бо ман дар дараҷаи мтўозӣ ва мутасовӣ бошӣ , бибояд кунад то дар миёнаи тӯҳмати иштирок малик нанишинаду бтхолФу тҷонФи мизоҷи кор фасод напазирад . Зирак гуфт : некӯ гуфтӣ , лекини бмсоъдти замони мбоъдти ихвон ҷустан ва бо ахлоءи худ домани хилоءу тҷбр дар замин кашӣдан нишони хисосати нафасу наҷосати арзи вдноءти ҳиммату рдоӣт сират бошад ва аз он маънии тасғиру тнзири миқдор хеш намӯда . Ҳар ончи бшрти гуфтор ва кирдор машрӯтасту бтмшии корҳо мФзӣ , май бояд гуфтану ниқоби шарм аз рӯй маслиҳат ҳол бардоштану ҳарчи бохаллоқи подшоҳони дархураду фармони диҳиро бакор ояд , бози намӯдан то дар кор бастан он тавфиқу гушоиш аз худои ъзўҷли хоҳем . Зрўӣ гуфт : шарт аввал онаст ки бдгўёнро аз муҷовирати хеши даври гирдоне ва ҳар онч бишинавӣ аз нафйу исбот беастқсоу астқроӣӣ ки дар таҳқиқ он равад , ҳукми броҳди алтрФини равои надорӣу боўлини вҳлт бемуҳлат дар самъи ризои худ ҷой надиҳӣ то бар феълӣ ки аз он надомат бояд хӯрд , мубодират нарафта бошад , ё аиҳо аллазӣнаи омнўои ани ҷоءкми фосиқи бнбأи Фтбинўои ани тсибўои қўмои бҷҳолаҳи Фтсбҳўои алии мо Фълтми нодмин ; ва чун аз ду мтҳокми яке бхдмти рафъ зломаҳ кунад , дафъи он бар ҳузури хасму ҷавоб ӯ мавқуфи дорӣу иқтидои бқдўаҳи асҳоби расӯли аллоҳи воҷиби доне , чунонк қозии баҳақу Халифаи мутлақ , амӣралмуъминӣн , алии бен абии толиб , ризвони аллоҳ алайҳ мефармоед : лотқзи лоҳди алхсмини мо лами тсмъи каломи алохр , ва бояд ки забони ббди гуфтану хушунату фӯҳши тъўди нФрмоӣӣ ки исоро алайҳи ассалом , меояд ки вақте бсгии ъқўри девона боз афтод , гуфт : сҳбтки ассалома . Пурседанд ки дар ҳақи чунин ҳайвонии наҷиси чунин лафзӣ чаро фармудӣ ? гуфт : то забони бникӣ хугар шавад ки ъ , хўпзирсти нафаси инсонӣ ва бояд ки самъат аз бади шунидан або кунад ки мусовии халқи агрч дар ҳол асар нанамояд , брўзгор муассир ояду осори он андаки андак пайдо шавад , чунонк мӯшро бо гурба афтод . Зирак пурсед : чун буд он достон ?