Шаҳриёр гуфт : шунидам ки ба замини Бобули расмии қадим буду қоидаи мустамар ки зимоми азлу тавлияти подшоҳи бадасти раият будӣ . Ҳар вақт ки яке азро хостандӣу қуръа ихтиёр бирав афтодӣ , ба подшоҳии хеши бншондндӣ ва чун нхўостндӣ , маъзул шудӣ . Якеро ба подшоҳӣ нишонда буданд ва ҳар ончи таъзиму тФхими кору тарвиҷи бозор ӯ буд , биҷой овардау дӯстии давлат ӯ чун дил дар синау нур дар дидаи гирифта то ҳарч боист аз асбоби фароғату осонӣу таматтуъу Комронии ҷумла ӯро сохта карданд . Рӯзӣ чунонк одати эшон буд , брӣ мутағаййир шуданду тағйири подшоҳӣ ӯ карданду дайгариро бар ҷой ӯ бншонднд . Мард ки лиззати сарварӣ ва подшоҳӣ чашида буд ва бар ҷаҳонёни дасти ҳукм ва меҳтарӣ ёфта , аз ғуссаи он меҳнат ба зарурат дар гӯша Эй нишаст ва мегуфт :

Охир андешед ки агар дар матлаъи он саодат ки он давлат даст дод , толеъи вақт шинохта будамӣ ва ба ихтиёри масъӯду иттисол Маҳмӯд нишастау бурҷи собити гузида , магари бахти чунин зуд мунқалиб нашудӣ , лекин чун кори биФтоду интиқоли азин ҷои мтъини гашт , борӣ ба ихтиёри вақти беруни рӯм . Аз ахтаршиносони ҳозиқу мбрзи ани илми нуҷум баҳс кард ки дарин шаҳр кист . Ба мунаҷҷимӣ нишон доданд ки дар ҳақоиқи он илму дақоиқи он фани дараҷа камол дошт , дар ҳали мушкилоти мҷстии бўриҳон ба тафҳим ӯ муҳтоҷ будӣу бўмъшр ба аъшори фазл ӯ нараседӣу фахри ба шогирдӣ ӯ мафохир шудӣ , кӯшиши кўшёр аз мартаба ӯ мтқоср омадӣ ; гуфтӣ бар ғўорби анҷуму шўоҳқи афлоки вуруди бўодру ҳудуси сўодри ғайбро ҷосусони назараши бмҳўс май бенанд . ӯро бихонад ва гуфт : рӯзии неку соъатии мухтор ихтиёр кун то ман аз шаҳри беруни рӯм . Мунаҷҷим пурсед ки толеъи ту аз буруҷ кадомасту сол умр чандаст ки ихтиёроти муътабар аз асли вилодат дуруст ояд ? гуфт : марои умри яксол беш нест . Мунаҷҷим аз он сухан таъаҷҷуб намӯд то худ чаҳ рамз ва ишоратаст , пас аз он маънӣ астФор кард ва пурсед . Гуфт : агар ҳисоби зиндагонӣ аз мусоидати рӯзгору мтобът давлат кунанд ки дар иззати нафасу ҳзти табъи вусъати манолу дъти айш басар баранд , пас маро беш аз яксол умр нест ки ҳукми подшоҳӣу фармондиҳии доштам . Ин фасона аз баҳр он гуфтам ки мардумро ҳаёти ҷузи барин гӯна матлӯб нест . Малик рӯй ба паланг оварад ки ту чаҳ май гӯйӣ ? гуфт : касрати адади эшон пӯшида нест . Агар азимат бар масофи эшон рӯёрӯӣ мқсўр гардонем . Қусӯри худ боз намӯда бошему пеши балои боз шудау маргро ба каманди сӯй худ кашидау колбоҳси ани ҳтФаҳи бзлФаҳи роҳи ҳалоки хеши бози гушӯда . Моро тоқати садумату ҳади набард эшон набошад , мабодо ки сайлоби стўт ба сар мо дароваранду беху бунёди хонаи ҳазор солаи мо бикунанду дӯди азин дудмон ба оташ фитна бароранду маҳориму атфоли моро ки рбоиби ҳарами ҳурмату ъроиси парда сиёнатанд ба дасти фаҷраи он қавми меҳр исмат бархезад , всмти ин сбт доим бимонад .

Рой онаст ки ҳам имрӯз расӯлӣ фиристем мардии расми шинос , сухани гузор , ҳнрўр , ба олат ки ба кафолат ӯ кифояти муҳимоти боз шояд гузошту оби лутф бо оташи унф ҷамъ тавонад карду заҳри мкоФҳт бо асал мносҳт тавонад омехт .

Чунин расӯлии пеши шоҳ пелон фиристем то рисолатӣ аз мо бгзорду ҳолеи дўоъӣ омадан ӯро Фотр гирданд ва натоқ наҳзаташи порае аз муҳорибат мнФсм кунаду майли тхиил дар дидаи ҳадс ӯ кашад ва ба афсуни аҳтёлу афюни иғфоли хоб бехабарӣ бар димоғи ҳзм ӯ андозад то тлоӣъи рой бар мадориҷ офот нанишонд ва аз мавозиъи ҳияли моу мавоқиъи злли хеши нпрҳизд , пас дар тзоъиФи ин ҳоли диловарону ибтолро аз баҳри шабихун сохтагӣ фармойем ва бар сари эшон « бғтаҳи Фҷأаҳ чун қзоءи мубрам нузул кунему алии ҳайни ғФлаҳ » гирд аз эшон барорему ком худ баронем ва аммо пештар шавем ва бар гузари эшон камӣн созем , магари ваҳнӣ ногоҳ тавонем афкандану минқори шавкати эшонро дар фотиҳати кори боз кӯфтану Аннани савлати эшон ба навъе бртоФтн .

Малики гургро ишорат фармуд ки ту чаҳ май гӯйӣ . Гуфт : ман аз пешандишон кори озмуда чунин шунидам ки чун турои душмании қавии ҳол пеш ояд , дар он бояд кушед ки ба чарбии забони қалам дар анФози муросилоту мҷомлоту анФоди амволу эроди ҳасани мақол ӯро аз роҳи таъаддӣу азми тасаддии мари хусуматро бигардонеу суду зиёнро фидяи нафаси азизи хешсозӣу хайри алмоли моўқӣ ба алнФс бар хуоне . Малик рӯй ба рӯбоҳ оварад ки азин ақсоми ихтиёр кадомаст . Гуфт : кори азин ҳар се қисм ки гуфтанд берун нест сулҳ аммо ҷанг аммо ҳиялат ; локини пеши душман бебоку қосиди аФоки саффоки боз шудану қадами ақтҳоми бморът дар чунин корӣ ниҳодан ба чанд сабаб лозим мешавад ва ба чанд мӯҷиб воҷиб ояд : яке андешаи танагии обу таазури алаф ки агар аз хасм мҳоср шаванд , ба аҷз адо кунад ё аз онкии лашкар ба вақти эътирози хасми афзӯнии маош хеш хоҳанду подшоҳро набӯд ё аз мазоҳирону муовинони хасми хеши тарсад ки ҳангоми ҳарби ёр ӯ шаванд ва аз аҳзоб ӯ гирданд ё бар сипоҳи худ эътимод надораду андешад ки ба даъвати душману татмиъу тғрир ӯ бФрибнду Аннан аз ҷодаи табаъият мо бартобанду биҳамдиллоҳи азин асбоби ӣнҷо ҳеҷ несту мшръи ин малику давлати азин қзёту домани мъомлти ин раоёу сипоҳи азин қозўроти пок ва осӯдааст . Пас моро чун ҳеҷ боисии зарурӣ бар мубодирати ин кор нест , пеш дастӣ набояд кардану Аннани тундӣу шитобзадагӣ бо даст гирифтан , чаҳ ҳаркии миқдори заъфу қӯти сипоҳ хеш нашносад ва надонад ки аз ҳар як чаҳ кор ояду ҳамаро ҷангӣ ва ба кори омадаи ингораду шоистаи рӯзи ҳарби шуморад , бадв он расад ки бидон савори нахчир гир расед . Малик гуфт : чун буд он достон ?