Хирс гуфт : шунидам ки мардӣ буд ҷўлоҳаҳи пешау зании покизаи сӯрати олӯда сифат дошт , бо яке дигар , ҳошои лмни исмъ , ақди улфатии баста буду роҳи хиёнати гушӯда . Ҳргаҳ ки шавҳарро ғайбатӣ иттифоқ афтодӣ , ҳар дуро иҷтимо муяссар шудӣ ва чун ҷурми дугонаи бодом дар як пӯсти дӯсти вори рафтандӣ .

Брхўондндӣ ва ин наво дар парда иттиҳод бардоштандӣ :

Охири мард аз кори зан огоҳ шуд . Рӯзӣ гуфт : эй зани марои ҳамтаҳи фалони дияи бчнди муҳим май бояд рафтан , то боз омадан ман нигар ки аз хона берун нарӯй ва дар устувор бабандӣу бегонаро бахуд роҳ надиҳӣ . Зан гуфт : ғам махӯр ки хона ки дарави кадбону ман бошаму кадхудои ту , аз қасри билқис ки ҳудҳуди бФрҷаҳи дарича ӯ роҳ ёфт , ҳсин тар бошад .

Чаҳ ҷои ин аштрот ва эҳтиётаст . Ҷўлоҳаҳ берун рафту брФўр боз омад ва дар хонаи хазид , чунонк зан хабар надошту зери тахт пинҳон шуд . Зан бархесту дигчаҳи таоми латифи бсохт ва берун рафт то аз ҳамсоя касеро баталаб он дӯст фиристад . Шавҳар аз зери тахт бадар омаду ончи сохт буд , пок бихӯрад . , дигчаҳ тиҳӣ кард ва берун шуд . Зан боз омад , дигчаҳ тиҳӣ дид , кроҷи оби фии кФиаҳи тинаҳ , гумони барад ки магари хӯни ҳамият дар раги рҷўлити шавҳараш ҷӯш зада бошаду деги тадбири хӯни рехтан ӯ пухта , ҳолеи чодар ки аз рӯй шарм андохта буд , дрср гирифт ва аз хона берун омад . Иттифоқан он рӯз дар ҳамаи шаҳри машҳур буд ки дӯши подшоҳи шаҳр хобӣ дидаст ва ҳеҷ маъбар нмитўон ёфт ки хоб ӯ бгзорд . Зан аз ғояти ҳақади шавҳар бадаргоҳ рафту бсмъи подшоҳи расонид ки шавҳараши мъбристи сахти ҳозиқу соҳиби фаросат , аммо аз ғояти знт дар хоб гузордан коҳил бошаду алои бзхми чӯбу дашном дар кор наёяду тан дар таъбир дар надиҳад . Подшоҳ кас фиристод то шавҳарашро овараданд . Бо ӯ гуфт : дӯши хобӣ дидааму имрӯзи шакли он аз лавҳи ҳофизаи худ наметавонам хонду бҳқиқти нмидонм ки чигуна дидаам . Нигар то худ чигуна бӯда бошад ? ҷўлоҳаҳ гуфт : эй подшоҳ , ман мардии ҷоҳили ҷўлоҳму хоби гузории мақом ҳар пайғамбарӣ нест , ва мо нҳни бтأўили алоҳломи бъолмин , чаҳ марди ин ҳадисам ? даст аз ман бурдор . Шоҳ бифармуд то ҳазор чӯбаш бизананд . Мард аз бими захми чӯб то се рӯзи амони хост , муҳлаташ доданд , биёмаду баҳр гӯша мерафт ва рӯй бар хок май ниҳод ва аз худоӣ , таъолии мухлиси он воқеа мехост . Сиўми рӯз дар вайрона май гашт , Марӣ аз сӯрохи сар берун кард , бозни аллоҳи таъолӣ бо ӯ бсхн даромад ки эй мард , мӯҷиби ин зорӣ ва зҷрт чист ? ҷўлоҳаҳ ҳол бигуфт . Мор гуфт : агар ман турои хабари даҳум ки подшоҳ чаҳ дидаст , аз онч ӯ туро диҳад , насиби ман чаҳ бошад ? ҷўлоҳаҳ гуфт : ҳамаи туро . Гуфт : на , нимӣ бмни даҳ . Барин ҷумла қарор доданд . Мор гуфт : подшоҳ бихоб чунон дид ки аз осмони ҳамаи шеру палангу гург ва монанди он боридӣ . Ҷўлоҳаҳи хуррам дил шуду мунтаҳои пазируфту бхдмт подшоҳ рафт , хилватии дархост ва гуфт : бақои давлати бод , подшоҳи бедор бахт бихоб чунон дидаст ки аз осмони ҳамаи гургу шер ва паланг боридӣ гуфт : балӣ , чунон дидам . Акнӯн бози гӯй то таъбири он чаҳ бошад ? ҷўлоҳаҳро манеҳӣ иқболи ин талқин кард ки бад-ӣни зӯдии турои хасмони қавии ҳолу ҷангҷӯӣ аз атрофи малик падед оянду бохри оташи фитнаи эшон бо шамшери ту фурӯ мераду бихири анҷомад . Подшоҳ фармуд то ҳазор динори зар бадв доданд . Ҷўлоҳаҳ аз башшошати зар чунон шуд ки дар кисват башарият намегунҷид . Зрбхонаҳи баради шодмону трбноку хуррами дил , пас андеша кард ки азин зари нимӣ бмор нишоед бараду бад-ӣни камтари худ розӣ нашавад ва агар надаҳум , лошк дар камӣни қасд ман бошад ва аз озор ӯ эмин набошам , локин агар муяссар гардад , ҳеҷ беҳтар аз куштан ӯ нест , чӯбии бардошту бнздик сӯрох рафт . Мор берун омад , чӯб дар даст ӯ дид , оҳанг гурехтан кард , срчўбш бар дам мор омад , захми хӯрдау дарднок бо сӯрох шуду раби шорқи шарқ қабл рқаҳ . Соли дигари малики хобӣ дигар дид ва фаромӯш кард . Ҷўлоҳаҳро ҳозир овараданд , ҳамчунон бқоъдаҳи муҳлати хост ва аз онҷои бадари сӯрох мор шуду бзбони лутфи морро аз сӯрох берун оварад ва аз гузаштаи узрҳо хост . Мор гуфт : агрч гуфтаанд : мусоидаи алхотли тъди ман алботл , аммо ин бори дигари ҳам бёзмоӣим ; пас узр ӯ қабул кард ва гуфт : акнӯн шарт онаст ки моли ҷумлаи бмни оре . Савганд ёд кард ки чунин кунам . Гуфт : маликро бигӯӣ ки дар хоби чунон дида ки аз осмони ҳамаи шағол ва рӯбоҳ боридӣ . Марди ҷўлоҳаҳи бхдмт подшоҳ омад ва ҳамчунон ки аз мор шунида буд , бгзорду таъбир он бигуфт ки турои дарин аҳди хасмони мҳтолу макору дузди дурӯӣу мходъ бо дид оянду охири ҳамаи гирифтори кирдор худ шаванду давлати ту сазои ҳама дар канор наад . Подшоҳ фармуд то ҳазор динори дигар бадв диҳанд . Ҷўлоҳаҳ сим барграфт ва чун зари сурх рӯйу қавии дили пушт бдиўор макунату фароғати боздод ва гуфт : мор аз ман бидон розӣ бошад ки қасди ҳалок ӯ накунам , асоءаҳи алмҳсни ани имнъки ҷдўоаҳу эҳсони алмсиءи ани икФи ънки азоаҳ . Моли бадви бурдани айни сФаҳ ва срФ бошад , ҳамчунин то як соли баромад . Малики дигари бора хобӣ диду сӯрати он аз саҳифаи мухайяла ӯ чунон маҳв гардид ки як ҳарф боқӣ намонад . Ҳамаи шаби музтариби он андеша май буд , бомдод ки зангии шаби сар аз болин машриқ барграфту дандони сипед аз мбосм офоқ бинмуд , баталаб ҷўлоҳаҳ фиристод ва чун аз ҳоли хобу нисёнӣ ки рафтаст , асттлоъ рафт . Гуфт : ҳар хоб ки нақши он аз олами ғайби боз хондааму таъбири он брўФқ тақдир намӯда , ҷузи бмдди иқболу иқтибоси нури фаросат аз хотир малик набӯдаст ва онч хоҳам гуфт ҳам бад-ӣн истимдод тавонад буд , аммо як ду рӯз дар таваққуф ва андеша хоҳад монад ва аз онҷои бадари сӯрох мор шуд ва овоз дод , мор берун омад ва гуфт : ъ , эй умеди ману аҳди ту саросари ҳамаи бод , дигар бор омадӣ то аз ман чораи корафтодагии хўдҷўӣӣ , ъ , ореи бачаи роҳати бкдоми осоиш ? дар ҷумла аз тасомӯҳӣ ки кардааму зиёни тФосҳи ту хӯрда ва бидон мнхдъ шудаи ҷузи онки нуқсони имони худро дар он мъомлт боз ёфтам , судӣ бар сар наёвардам , чаҳ дар ахбори набавии алайҳи алслўаҳ ва ассалом омадаст : лои илдғи алмؤмни ман ҷҳри мртин ва ман имрӯз аз зумраи он тайифаам , зеро ки ду навбат бар дар ин сӯрохи бзхми чӯбу захми забони ту ҷавориҳи сӯрату маъниро маҷрӯҳ ёфтам ва ҳануз сиўмро мутаарриз мебошам , мъозоллаҳ .

Мардро на забони аътзор буд ва на рӯй истиғфор , бо ҳамаи срздгӣу сияҳи рўӣӣ ки аз спидкорӣ хеш дошт , гуфт :

Афви ту аз ҷарима ман бештараст , ин бори дигари ин афтодаро дасти гир .

Мор гуфт : акнӯн шарт онаст ки ҳар ҷоиза ки подшоҳи ин бор диҳаду ҳарчи борҳои гирифта , бмни оре то баростӣ қисм кунем ва ин бори хоби хиёнатӣ дигар набинӣ то бигӯям ки малик чаҳ хоб дидасту иборат аз он чист . Мард илтизом намӯд ва бар онъқд муоҳида битоза бастанд . Мор гуфт : бирав , бигӯӣ : бихоб чунон дидӣ ки аз осмони гӯсфанду баррау амсол он боридӣ ва ин маъбараст бидон маънӣ ки дарин аҳди бФри давлат ва меамн муъаддилату ҳасани сиёсати малики ҷумлаи хилоиқи ранги мувофиқат гирифтаанду ҷангу мудофеъату кӣнаи кашӣу мсоФът аз миёна бардоштау ҳамаи фармони подшоҳро мтўоъ ва мнқод гаштау малику вилоят бар амну сукӯни қарори гирифтау Фтўру Фтўн зоил гашта . Ҷўлоҳаҳи бдрсроӣ подшоҳ рафту ҳарчи мор талқин карда , боз гуфт : ҳазор динори дигар аз хазонаи бтъҳд ӯ фармуду поя ки бпои ҷўлоҳгӣ бофта набӯд , аз анъому эҳтироми подшоҳи бёФт . Бо худ гуфт : ин бори ҳама бар мори эсор бояд карду осори неки аҳдӣу узрӣ ки бқўл тамҳид кардаам , бФъли бтأкид бояд расонид ки мор дар мушкилоти умӯри номаҳсӯр аз бозгашти бад ва чора нест ; пас ҳар се ҳазор динор барграфту пеши мори барад , морро овоз дод , берун омад , бар якдигар салом доданд ; пас мҳрзри пеши ниҳод ва аз гузаштаи узрҳо хост ва гуфт :

Инак нишони вФоءи аҳду тФсӣ аз ӯҳдаи ҳуқуқи он ,

Мор гуфт : акнӯн бидон ки аз онч оварадӣ , миннатӣ нест ва бдонч наёвардӣ мؤохзтӣу мтолбтӣ на , ки ҳарч омад , ранг рӯзгор дошт . Аввали онки зарару ?илами бмни расонидӣ , аҳли замонаи ҳамаи шариру ҳқўду фитна ҷӯй буданд ва дар пардаи хоби сӯрати эшон бксўти сбоъ ва дарандагон менамуданд , дувуми навбат ки маро Бифрефтӣ ва дар ҷуволи зарқу ахтдоъ ту рафтам , абноءи рӯзгори ҳамаи чоплус ва пурафсӯс буданду тбсбс ва медоласт бар тбоъи ҳамаи ғолиб , лоҷарами афъолу ахлоқи эшон ҳама басӯрат шағолу рӯбоҳ аз рӯй мшоклт дар хоб менамуданд ва акнӯн ки бигуфтау пазируфтаи хеш вафо намӯдӣу тҷнбу тҷоФӣ аз худ давр кардӣу тўФр бар ҳуқуқи аҳд воҷиб донистӣ , мардуми замонаро алии алъмўми худ ҳамин сифатаст , лоҷарами пошдоаҳ ки ойӣнаи зеҳни авсофитарин азҳон халқаст , сӯрати мувофиқату мутобиқати ақволу аъмоли одамии дарави ҳамаи нақши гӯсфанду мяшу барра ва монанди он май намояд , чаҳ аҷноси ин ҳайвонот аз мърти фасоди дўртрнд ва бар тсхру инқиёди мҷбўлтар . Зар баргир ки бидон муҳтоҷи ним . Ин фасонаи баҳр он гуфтам то бадоне ки шер низ азин сифат ки дорад , дар ақл ҷоизаст ки бигардад ва аз маърази аворизи ҳолот берун нест ва чун вуқуф бар мғбаҳи аҳволи айёму нақзу ибром ӯ ҳосил несту эҳтимоли шарӣ ки агар воқеъ шавад , дафъи он дар имкон душвор ояд , қоими қазия ақл бошад пеш аз вуқуъи чораи он ҷустану бдиўори басти ҳзму эҳтиёти пноҳидн ва ман лами тақаддуми қудратаи ахраҳи аҷза . Шутур гуфт : марои чунон май намояд ки азин хатаргоҳ нақл кунаму ?ераами ҷои дигар талаб кунам ки аз мсокни мардум давр бошаду дасти тасарруфи одамии зод аз онҷои кӯтоҳ , чаҳ ин рӯзгори нишонаи мавъид ин хабараст ки фармуд алайҳи алслўаҳи вассалом : иأтии алии умматии замони лои ислми лзии дайни дайнаи алои фари ман ҷабали илои ҷабал ва ман шоҳқи илои шоҳқ , ва маълумаст ки марг бар зиндагонии номҳно фазилат дорад ва аз тъиш ки на бо ман ва фироқ равад , чаҳ лиззат тавон ёфт ? хирс гуфт : ҳарҷо ки мо рӯем , ночори моро хизмати сарварӣу сояи дорӣ боидр кард , чаҳ башарият он арзаст ки бахуди қоими натавонад буд , Фхосаҳи мо ки ҳар ду чун ду нуқта дар миёни доираи офот мондаем , ҳар тир ки коргартар , баноми ман дар ҷаъба ниҳанд ва ҳар расан ки муҳкамтар , аз барои чанбари гардан ту тобанд ва мо ки дар паноҳи ҳимояти шер омадаем ва ӯро , бмърФти шомили шинохтау чандини муқаддамоти некӯи хидматии собити гардонида , ҳануз азуи дарин андешаем , дайгариро ки ндонем ва нашносем , азу чаҳ чашми вафо шояд дошт ; аммо мард ки аз хасми қавии хоиФсту лаҳзаи Флҳзаҳи бтғири ниятӣу андешаи азиятии азу бар ҳазар , тасаллиро аз он балоу тхлиро аз чанголи он ибтилои чораи ҷуз дар қасди куллӣ истодану заҳмати вуҷӯд ӯ аз миён бардоштан натавонад буд , чунонк мор кард бо мори аФсоӣ шутур гуфт : чун буд он достон ?